The 4 Types of Responsibility Centers

عشان نسهل على نفسنا عملية ال Performance Evaluation ابتدينا نعتمد على على حاجة اسمها ال Responsibility Centers يعنى نقسم ال Business لمراكز مسئولية ونحدد ايه هى ال Criteria اللى هنقيم بيها ال Performance بتاع كل Center , وال Business ممكن يتقسم ل 4 centers اللى هما : 

1 – ال Cost Center أو مركز التكلفة وهنا ال Manager ده بيبقى مسئول عن Costs only زى قسم ال Production مثلا , يعنى الراجل مدير الانتاج أنا بقيم أدائه Depend على ال Cost اللى هو اللى اتسبب فيها واللى ليه Control عليها , وبما ان أنا هدفى ان أعمل دايما Cost Reduction يعنى عايزه يحقق المطلوب منه بأقل Cost , يبقى ال Criteria اللى هقيم أدائه بيها هى Efficiency وخد بالك أن ال Cost Center ممكن يكون قسم خدمى زى ال IT أو ال quality Control وعشان كده ساعات بنقول عليه Service Center

2 – ال Revenue Center أو مركز الايراد وهنا ال Manager ده بيبقى مسئول عن Revenues only زى قسم ال Sales كده, أنا بحاسب مدير المبيعات على ال target revenue وبما ان أنا هدفى أن الراجل بتاع المبيعات يحقق الSales target يبقى ال Criteria اللى هقيم بيها أدائه هى ال Effectiveness .

ولو أنت مش عارف الفرق مابين ال Efficiency وال Effectiveness ممكن تعرف من هنا

وعملية ال Performance Evaluation لل Cost Center وال revenue Center بتعتمد بشكل أساسى على ال Variance analysis

3 – ال Profit Center وده اللى هو مركز الربحية يعنى باين أوى أن ال Manager هنا مسئول أن هو يحقق Target Profitability وطبعا ال Profit هو عبارة عن ال revenues مطروح منها ال Costs , زى مثلا لما تكون شركة عندها سلسلة مطاعم , ساعتها هعتبر كل فرع Profit Center لأن مدير المطعم مطلوب منه ان هو يحقق مبيعات ويجيب Revenues يعنى ال Criteria هى ال Effectiveness وفى نفس الوقت هو عنده Costs زى ال Raw material اللى هى الخامات من لحوم وخضار …والمفروض ان الطبق اللى بيقدمه ليه Recipe معين نلتزم بيه عشان نحافظ على ال Standard Cost وطبعا ال quality, وعنده Labor بتشتغل فى المطبخ وفى Overhead Costs زى ال Utilities ومطلوب منه انه يعمل Cost Control يبقى ال Criteria هنا هى ال Efficiency . يعنى فى الأخر أنا هدفى ان ال manager يحقق أعلى Revenues بأقل Costs عشان نعمل Profit maximization , وطبعا أقدر أقيم أدائه Depend على ال Income Statement بس Managerial wise اللى هى بتفصل ال Controllable activities عن ال Uncontrollable .

4 – وأخيرا ال Investment Center وده أسهل مثال عليه هى الشركة ال Subsidiary اللى هى الشركات التابعة وهنا ال Investment Center بيكون عامل زى ال Profit Center فى انه برضه عنده Revenues و Costs يعنى برضه بحاسبة على Target Profit , بس الفرق ان ال Manager بتاع ال Investment Center بيكون عنده authority أن هو ياخد investment decision ويتحكم فى حجم ال Assets اللى هتكون Available for use , وهنا بنقيم الأداء بتاعه بحاجة اسمها ROI أو ال Return on Investment اللى هو معدل العائد على الاستثمار وممكن تعرف بيتحسب ازى من هنا

بس كده انت وزعت ال Responsibilities من فوق والمفروض تخش فى ال Details وتكمل, بس أنت مش واخد بالك ان قسم المبيعات عنده Costs زى مثلا مرتبات طقم البيع والعمولات ومصاريف البيع ومع ذلك قولنا عليه Revenue Center مش Profit Center ……ليه؟